Arbeidsongeschiktheid in 2023: Hoeveel mensen in invaliditeit door depressie of burn-out? Hoeveel kost dat aan uitkeringen?
Werknemers, werklozen, zelfstandigen en mijnwerkers die door ziekte of een ongeluk (uitgezonderd beroepsziekte of arbeidsongeval) niet meer in staat zijn om te werken, hebben recht op een uitkering van het RIZIV voor arbeidsongeschiktheid.
Hier vindt u het aantal mensen in arbeidsongeschiktheid langer dan 1 jaar (of invaliditeit) door psychische- of gedragsstoornissen, en meer specifiek depressie of burn-out. We berekenen ook de kost van deze arbeidsongeschiktheden voor de uitkeringsverzekering.
Op deze pagina:
Van 2018 tot 2023: een toename van 44% van depressies en burn-outs langer dan 1 jaar
Het aantal mensen in invaliditeit door een psychische stoornis is in 2023 verder gestegen, vooral voor depressie of burn-out (+9,37% t.o.v. 2022), een stijging die hoger ligt dan vorig jaar.
Als gevolg hiervan is het aantal mensen in invaliditeit als gevolg van een psychische of gedragsstoornis nu met 30,9% gestegen tussen 2018 en 2023. Deze stijging loopt op tot 44% als het gaat om depressie of burn-out.
Wie zijn de mensen in arbeidsongeschiktheid door depressie of burn-out in 2023?
- 37,57% van de mensen in invaliditeit op 31 december 2023 zijn arbeidsongeschikt door een psychische stoornissen. Van hen lijdt 69,48% aan een depressie of een burn-out.
- Een kwart van alle mensen in arbeidsongeschiktheid langer dan 1 jaar is (invaliditeit) door depressie of burn-out.
Jongeren tot 30 jaar worden nu het meest getroffen door de stijging
- In 2023 heeft de leeftijdsgroep 55-59 jaar nog steeds het hoogste aantal mensen in invaliditeit door depressie of burn-out (27.394 mensen).
- Het hoogste stijgingspercentage is echter te vinden in de jongste leeftijdsgroep, de jongeren onder de 30 jaar (+21,6% op jaarbasis), gevolgd door de 30-39-jarigen (+16%). Tot nu toe was de stijging het hoogst bij 60-plussers.
- Deze zeer hoge stijgingspercentages in de 2 jongste leeftijdsgroepen zijn zowel te vinden bij werknemers en werkzoekenden (+21,4% in 1 jaar voor jongeren onder de 30 jaar) als bij zelfstandigen (+30%).
Opmerking: er was ook een grotere toename in deze jongere leeftijdsgroepen voor bepaalde andere ziektegroepen (tumoren, spier- en skeletaandoeningen), maar veel minder dan in de groep "psychische- en gedragsstoornissen".
Vrouwen vertegenwoordigen nog meer dan twee derde van de mensen in invaliditeit door depressie of burn-out
- Bijna 60% van alle mensen in invaliditeit, is vrouw. Bij invaliditeit door depressie of burn-out is dit 69% van de gevallen.
- Bij 30% van alle vrouwen in langdurige arbeidsongeschiktheid is de oorzaak depressie of burn-out.
- Vrouwen vertonen ook de grootste stijging van invaliditeit als gevolg van depressie of burn-out in 2023 (+9,6%), met 46,6% over 5 jaar van 2018 tot 2023. Bij vrouwen die zelfstandig werken is deze stijging meer dan 78%.
Een stijging van 70% bij de zelfstandigen
De toename van invaliditeit als gevolg van depressie of burn-out is terug te vinden in alle statuten, maar de grootste procentuele toename treft zelfstandigen:
- +16,7% van de zelfstandigen in 1 jaar (+9% voor werknemers en werkzoekenden)
- +69,59% van de zelfstandigen ouder dan 5 jaar van 2018 tot 2023 (+42,92% voor werknemers en werkzoekenden).
Hoe interpreteert u onze cijfers?
- Deze statistieken beschrijven de evolutie van invaliditeit, d.w.z. arbeidsongeschiktheid langer dan 1 jaar.
- Onze statistieken maken geen onderscheid tussen de oorzaak van de depressie of de burn-out, d.w.z. of die met het werk van de persoon te maken heeft, of niet.
- In onze statistieken, maken depressie en burn-out deel uit van de ziektegroep “psychische stoornissen”. In dit opzicht geven we ook het aantal erkende mensen in langdurige arbeidsongeschiktheid weer voor heel deze ziektegroep. Verder tonen we ook het totaal aantal mensen in arbeidsongeschiktheid voor langer dan één jaar, alle aandoeningen samengeteld.
- We hebben onze statistieken uitgesplitst volgens 3 criteria: leeftijd, geslacht en regio.
- Statutaire ambtenaren zijn niet opgenomen in deze gegevens: zij vallen niet ten laste van de ziekte- en uitkeringsverzekering voor het gedeelte uitkeringen.
- Voor hetzelfde statistische jaar, zijn het aantal personen in invaliditeit en de uitgaven aan invaliditeitsuitkeringen NIET vergelijkbaar:
- Het aantal personen in invaliditeit vertegenwoordigt personen die erkend zijn in invaliditeit op 31 december van het betreffende jaar. Het gaat hier over een foto van de situatie op die datum.
- De kosten voor de uitkeringsverzekering hebben betrekking op de totale uitgaven die gedurende een volledig jaar werden gemaakt.
Een persoon die in het betreffende jaar erkend is in invaliditeit, maar wiens erkenning eindigt vóór 31 december, telt dus niet mee in het aantal personen in invaliditeit voor dat jaar. De uitkeringen die aan deze persoon werden uitbetaald, tellen wel mee in de uitgaven voor dat jaar.
- Voor het jaar 2023 betreft het voorlopige statistieken.
Hoeveel mensen in invaliditeit in 2023 door een depressie of een burn-out?
Deze tabellen en grafieken geven de gedetailleerde evolutie van het aantal mensen in arbeidsongeschiktheid, van meer dan een jaar (invaliditeit) ten gevolge van depressie of burn-out:
- Algemene evolutie van het aantal mensen in invaliditeit 2018-2023
- Evolutie van het aantal mensen in invaliditeit 2018-2023 uitgesplitst naar leeftijdsgroep
- Evolutie van het aantal mensen in invaliditeit 2018-2023 uitgesplitst naar geslacht
- Evolutie van het aantal mensen in invaliditeit 2018-2023 opgesplitst per gewest
Wat gaven we uit aan uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid door depressie of burn-out in 2023?
In 2023 gaven we meer dan 2 miljard euro uit aan uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid langer dan 1 jaar veroorzaakt door depressie of burn-out. Dat is een stijging van meer dan 15% in één jaar en van meer dan 74% sinds 2018.
Deze uitgaven omvatten de gewone uitkeringen, de inhaalpremies en de tegemoetkomingen voor de hulp van derden (als deze laatste 2 werden toegekend).
Hier volgt de gedetailleerde evolutie van de kosten voor de uitkeringsverzekering voor arbeidsongeschiktheid van meer dan een jaar (invaliditeit) ten gevolge van depressie of burn-out:
- Algemene evolutie uitgaven 2018-2023
- Evolutie van de uitgaven 2018-2023 uitgesplitst naar leeftijdsgroep
- Evolutie van de uitgaven 2018-2023 uitgesplitst naar geslacht
- Evolutie van de uitgaven 2018-2023 uitgesplitst per regio
Wat doen wij voor de mentale gezondheid?
Geestelijke gezondheidszorg is een van onze aandachtspunten en prioriteiten. Concreet vergoeden wij geestelijke gezondheidszorg en zoeken wij naar specifieke oplossingen om mensen in arbeidsongeschiktheid beter te kunnen ondersteunen.
Drie voorbeelden:
- We vergoeden psychologische zorg via de newerken voor geestelijke gezondheid
- Om de factoren die van invloed zijn op het ontstaan van invaliditeit beter te begrijpen: Onze studie die belicht de risicofactoren voor invaliditeit vanwege psychosociale aandoeningen, uitgevoerd met het Intermutualistisch Agentschap (IMA).
- We onderzoeken momenteel de « individual placement and support » (IPS) methodologie, om te achterhalen of deze methodologie mensen in arbeidsongeschiktheid door psychische stoornissen goed ondersteundt in hun terugkeer naar werk.
Onze statistieken zelf zijn ook een kompas bij uitstek voor andere organen en besluitvormers. Zij kunnen er gebruik van maken om een gericht gezondheids- en arbeidsongeschiktheidsbeleid te ontwikkelen en te sturen met inbegrip van preventie dat in overeenstemming is met de realiteit op het terrein.